کد مطلب:211058 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:116
فلسفه امام صادق
لا تأتو الحكمة غیر اهلها فتضلوها و لاتمنعوا اهلها فتظلموها
حدیث نبوی
رشته حكمت را به غیر اهل ندهید كه گمراه می شود و از اهل منع نكنید كه ستم به آن می شود.
تیغ دادن در كف زنگی مست
به كه افتد علم را نادان بدست
قبل از ورود در بحث باید گفت كه بشر به شرط تزكیه و تصفیه شم علمی پیدا می كند و هر كس دارای صفای باطن و ضمیر روشن شد و ارتباطی با خدا پیدا كرد عالم و حكیم می گردد تاریخ را ورق بزنید تمام حكماء و علمای بزرگ جهان موحد و عابد و زاهد و روشن ضمیر بوده اند خداوند هم علم خود را به دلهای باصفا می تابد و اشراق می كند و به همین جهت بود كه فرمود علم به زور و زر دست نمی دهد بلكه العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء بدل هر كس خود را مستعد طلب علم از راه اطاعت امر حق كرده باشد افاضه اشراقی می نماید این جا پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید افكار بشر آزاد است و برخی شم علمی دارند و بعضی جمود و خمود و كندی دارند علم و حكمت را چون باید بشر به یكدیگر بیاموزند خطاب به آن كس كه دارای دل روشن است و از وحی و الهام كسب علم كرده خطاب می فرماید علم را به دست غیر اهل ندهید كه گمراه می گردد و از اهل علم هم دریغ ندارید كه ستم به او نشده باشد غریزه علمیش محو و ناپدید و معطل بماند.
در تاریخ رجال حكمت و فلسفه می بینیم كه اولا خود آنها بسیار محدود بوده اند و هر یك شاگردانی محدود و انگشت شمار داشته اند كه معضلات و رموز و اسرار را جز به آنها كه دارای حدت ذهن و شدت ذكاء و متانت و حزم و دین و عقل بوده اند نیاموخته اند.
اینك این حقیقت در مكتب جعفری هم جریان داشته و نهایت عبارات ائمه به قدری توسعه معنوی داشته كه هر كس از آن چیزی درك می كرده ولی مفتاح سخن دست حكیم متقی روشن ضمیر بوده و به همین جهت شاگردان مدرسه جعفری از دور و نزدیك در مسجد بزرگ تاریخی كوفه كه با تمركز خلافت بنی عباس در حیره و ساختن بغداد قرب جوار داشت
[ صفحه 246]
جمع می شدند و امام جعفر صادق (ع) در مدتی كه بیش از چهار سال طول كشید و در كوفه بودند مردم دانشمند از اطراف عالم شد رحال كرده برای طلب علم به حضرتش می شتافتند و از دلایل و براهین علمی آن حضرت بهره مند می گشتند و اینك چند مسئله فلسفی مهمی را كه اساس فلسفه دنیا را به هم زد و انقلابی در افكار بوجود آورد بیان می كنیم.
حدیث نبوی
رشته حكمت را به غیر اهل ندهید كه گمراه می شود و از اهل منع نكنید كه ستم به آن می شود.
تیغ دادن در كف زنگی مست
به كه افتد علم را نادان بدست
قبل از ورود در بحث باید گفت كه بشر به شرط تزكیه و تصفیه شم علمی پیدا می كند و هر كس دارای صفای باطن و ضمیر روشن شد و ارتباطی با خدا پیدا كرد عالم و حكیم می گردد تاریخ را ورق بزنید تمام حكماء و علمای بزرگ جهان موحد و عابد و زاهد و روشن ضمیر بوده اند خداوند هم علم خود را به دلهای باصفا می تابد و اشراق می كند و به همین جهت بود كه فرمود علم به زور و زر دست نمی دهد بلكه العلم نور یقذفه الله فی قلب من یشاء بدل هر كس خود را مستعد طلب علم از راه اطاعت امر حق كرده باشد افاضه اشراقی می نماید این جا پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید افكار بشر آزاد است و برخی شم علمی دارند و بعضی جمود و خمود و كندی دارند علم و حكمت را چون باید بشر به یكدیگر بیاموزند خطاب به آن كس كه دارای دل روشن است و از وحی و الهام كسب علم كرده خطاب می فرماید علم را به دست غیر اهل ندهید كه گمراه می گردد و از اهل علم هم دریغ ندارید كه ستم به او نشده باشد غریزه علمیش محو و ناپدید و معطل بماند.
در تاریخ رجال حكمت و فلسفه می بینیم كه اولا خود آنها بسیار محدود بوده اند و هر یك شاگردانی محدود و انگشت شمار داشته اند كه معضلات و رموز و اسرار را جز به آنها كه دارای حدت ذهن و شدت ذكاء و متانت و حزم و دین و عقل بوده اند نیاموخته اند.
اینك این حقیقت در مكتب جعفری هم جریان داشته و نهایت عبارات ائمه به قدری توسعه معنوی داشته كه هر كس از آن چیزی درك می كرده ولی مفتاح سخن دست حكیم متقی روشن ضمیر بوده و به همین جهت شاگردان مدرسه جعفری از دور و نزدیك در مسجد بزرگ تاریخی كوفه كه با تمركز خلافت بنی عباس در حیره و ساختن بغداد قرب جوار داشت
[ صفحه 246]
جمع می شدند و امام جعفر صادق (ع) در مدتی كه بیش از چهار سال طول كشید و در كوفه بودند مردم دانشمند از اطراف عالم شد رحال كرده برای طلب علم به حضرتش می شتافتند و از دلایل و براهین علمی آن حضرت بهره مند می گشتند و اینك چند مسئله فلسفی مهمی را كه اساس فلسفه دنیا را به هم زد و انقلابی در افكار بوجود آورد بیان می كنیم.